Жанжалдар және қауіпсіздікті қамтамасыз ету
|
ІСКЕРЛІК ҚАҒИДА
Қарым-қатынас орнату және өзара әрекеттесу
|
Бизнес серіктестермен қарым-қатынасымызда көтерілетін мәселелерге көңіл бөлуге және оларға бар жауапкершілікпен ден қоюға тырысамыз. |
|
ІСКЕРЛІК ҚАҒИДА
Жергілікті қауымдастықтар
|
Біз бизнес серіктестермен тиімді, нәтижелі және сенімді қарым-қатынас құрамыз. |
ЖАНЖАЛДАР ЖӘНЕ ҚАУІПСІЗДІКТІ ҚАМТАМАСЫЗ ЕТУ
Өндірістік қатынастар
Мердігер және қосалқы мердігер ұйымдар жұмыскерлерінің құқықтарының бұзылуына жол бермеу мақсатында еңбек ұжымдарындағы жағдайға әсер ететін ықтимал факторларды, сондай-ақ әлеуметтік-тұрмыстық сипаттағы бұзушылыққа, жұмыскерлердің заңды құқықтарына қысым жасауға ықпал еткен себептер мен жағдайларды анықтауға және түзетуге бағытталған мониторинг пен талдау тұрақты негізде жүргізіледі. Қолайлы әлеуметтік-тұрмыстық жағдайдың жоқтығы және мердігер мен қосалқы мердігер ұйымдарда құқық нормаларының сақталмауы мұндай қауіптің алғышарты болуы мүмкін. 2023 жылы 172 мердігерлік ұйымдардың 23 198 қызметкері Қарашығанақ кен орнында қызмет көрсетті. Айта кетері, 172-нің 53-і «Өндірістік қатынастар туралы ереженің» 7.3-тармағының критерийлеріне сәйкес өндірістік қатынастар бөлімінің бақылауында.
2023 ЖЫЛЫ 172 МЕРДІГЕР ҰЙЫМНЫҢ 23 198 ҚЫЗМЕТКЕРІ ҚАРАШЫҒАНАҚ КЕН ОРНЫНДА ЖҰМЫС ІСТЕДІ; БҰЛ РЕТТЕ ӨНДІРІСТІК ҚАТЫНАСТАР БӨЛІМІ 172 ҰЙЫМНЫҢ 53-ІН БЕЛГІЛЕНГЕН КРИТЕРИЙЛЕР БОЙЫНША ҚАДАҒАЛАЙДЫ.
Жұмыскерлер құқықтарының бұзылуын тексеру барысында КПО өтініштерді кешенді және жедел қарауды, сондай-ақ мәселелерді уақтылы шешуді қамтамасыз етуге ұмтылады. Қарау барысында барлық тараптардың пікірлері ескеріледі және талданады, ҚР заңнамасына, КПО өндірістік қатынастар туралы ережелері мен келісімшарттық міндеттемелеріне және әлеуметтік қамсыздандыру міндеттемелерін қабылдау туралы декларацияға сәйкес қызметкерлердің еңбек құқықтарын қорғау және қалпына келтіру үшін қолдан келгенше шаралар қабылданады, оның ішінде:
- Мердігер ұйымдар ұсынатын әлеуметтік-тұрмыстық жағдайды үздіксіз бақылау, жалақының уақтылы және толық төленуін, ЖҚҚ-мен қамтуды және т.б. қадағалау;
- Тиісті тақырыптарда форумдар мен конференцияларды ұйымдастыру (ЕҚ, ҚТ және ҚОҚ, әлеуметтік әл-ауқатты қамтамасыз ету және т. б.);
- Дауларды реттеу үшін еңбекті қорғаудағы құзыретті органдармен бірлесіп әрекет ету, сондай-ақ ақпараттық-тәрбиелік шаралар ұйымдастыру.
- Барлық міндетті төлемдерден кейінгі сағатына 830 теңге мөлшердегі ең аз деген еңбекақыны бекіту. Бұл шара қолданыстағы шарттар бойынша келісімшарттық міндеттемелердің қолданылу мерзімі өтуіне қарай жүзеге асырылады;
- Мердігерлік ұйымдардың еңбекақы деңгейі бойынша мониторинг жүргізу және талдау;
- Білікті персоналдың келісімшарты аяқталатын мердігерден жаңа мердігерге өтуі/ауысуы. Бұл жасырын тәжірибе аймақтағы жұмыспен қамту деңгейін сақтауға және қызмет көрсету келісімшарты бұзылған кезде тұрақты әлеуметтік ортаны сақтауға көмектеседі.
Мердігер ұйымдардың ұжымдарындағы тұрақты әлеуметтік жағдайды қолдау шеңберінде КПО салық төлемдерін шегергенде ай сайын 60 мың теңге көлемінде жалақыға бірыңғай үстемеақы төлемдерін іске асыруды жалғастыруда. 2023 жылдың соңында осы бағдарламаны енгізу нәтижесінде мердігерлік және қосалқы мердігерлік ұйымдардың 18 мыңнан астам қызметкерінің материалдық жағдайы жақсарды. Бұл тәсілдің мақсаты барлық бенефициарларға бірдей қарау, осы ретте жалақысы төмен қызметкерлер санатына айтарлықтай көңіл бөлінеді.
2023 жылы мониторинг 2023 жылғы жалақыны 2022 жылғы инфляция деңгейіне индекстеген 69 мердігер ұйымның оң динамикасын көрсетті.
2023 жылы өндірістік қатынастар секторының жұмыскерлері 1 024-тең астам жұмыс алаңдары мен тығыз тұрғылықты жерлерге 236 рет барып, келісімшарт иелерімен бірлесе 12 аудит өткізді. Жүргізілген аудиттердің нәтижелері бойынша ірі мердігерлік ұйымдарда өндірістік қатынастар бойынша бөлімшелер құрудың оң үрдісі байқалады.
2023 жыл ішінде үшжақты аудандық және облыстық комиссиялардың 12 отырысы өткізілді, олардың қаралу мәні мердігерлік және қосалқы мердігерлік ұйымдарда анықталған қауіптер болды. Мониторинг аясында КПО мердігер ұйымдардағы ұжымдық шарттар санына есеп жүргізеді, өйткені жұмыскерлердің бірлестіктер мен ұжымдық келісімдер жасау бостандығы құқықтарының сақталуының көрсеткіші болып табылады.
2023 жылы КПО мердігерлік ұйымдардың ұжымдық келісімшарттардың саны 2 есе көбейді. 2022 жылы 32 ұйыммен салыстырғанда 58 мердігер ұйымда ұжымдық шарттар болды.
2023 жылы мердігер компания жұмыскерлері тарапынан түрлі мәселелер бойынша барлығы 226 шағым/өтініш түсіп, жабылды. Сұрақтардың 90 % еңбекақы және сыйақы бойынша (өтініш санының өсуі 60 мың теңгелік бірыңғай үстемеақы енгізуге байланысты болды), 9 % ЕҚ, ҚТ және ҚОҚ аспектілеріне және 1 % әлеуметтік-тұрмыстық жағдайды қамтамасыз етуге байланысты болды.
17-cызба.КПО мердігерлік ұйымдарындағы ұжымдық шарттардың өсу үрдісі, 2021–2023 жж.
18-cызба.КПО мердігерлік ұйымдарының өтініштері, 2023 жыл.
Өндірістік қатынастар секторы жазбаша өтініштерден басқа күнделікті 2 ден 10 ға дейін қоңырауға жауап беріп, мердігер мен қосалқы мердігер ұйымдардың қызметкерлерімен кездесулер өткізеді. Жалпы алғанда, мониторинг, аудит нәтижесі және өндірістік қатынастар секторы жетекшілік ететін 53 мердігер ұйымнан келіп түскен өтініштерді қарау қорытындысы бойынша тұрмыс сапасын мен еңбек жағдайларын жақсарту шаралары іске асырылды. Бұл өз кезегінде еңбек ұжымдарында тұрақты моральдық және психологиялық ахуалды сақтауға оң әсерін тигізді. 2023 жылы бағалау нәтижесінде жақсартулар келісілген елеулі нақты және ықтимал келеңсіз әлеуметтік салдары бар деп анықталған жеткізушілердің пайызы 8 % құрады.
Нақты және ықтимал келеңсіз әлеуметтік салдарларды бағалау нәтижесінде жеткізушілермен қарым-қатынасты тоқтату жағдайлары болған жоқ.
Жұмыскерлер құқықтарына қысым жасауды болдырмау бойынша жүргізілетін жұмыс шеңберінде мәлімделген еңбек жағдайларына, сондай-ақ әлеуметтік-тұрмыстық жағдайларды қамтамасыз етуге сәйкестік мониторингі жүзеге асырылуда. Аталған жұмыс барысында кешенді тәсіл қолданылады: әрбір өтініш талдау және ақпараттардың толықтығын қамтамасыз ету арқылы қаралады.
24-кесте.Мердігерлік және қосалқы мердігерлік ұйымдардың КПО өндірістік қатынастар секторына өтініштерінің мысалдары
|
№ |
Санаты |
Өтініш мысалдары |
Нәтижесі |
|
1 |
Еңбекақы төлеу |
60 000 теңге үстемені уақтылы төлемеуге немесе жалақыға қатысты өтініштер |
Жүргізілген тексеру және нақтылау нәтижесі бойынша қызметкерлер тиісті төлемдерді алады. |
|
2 |
ЕҚ, ҚТ және ҚОҚ |
Қызметкерлерді тасымалдау үшін ескірген, сынуға бейім көлікті пайдалану. |
Жүргізілген тексеру қорытындысы бойынша көлік құралы жаңасына ауыстырылды. |
|
3 |
Қызыл аймаққа кірер алдында күзет бекетіндегі қызметкерлердің қанағаттанарлықсыз еңбек жағдайлары : еден жабынының біркелкі еместігі, буындар, қардың және жаңбырдың еріген суының жиналуы. Сүріну және жарақат алу қаупі жоғары. |
Жүргізілген тексеру қорытындысы бойынша қар мен жаңбырдан қорғау үшін контейнерлер мен күзет бекеті арасында шатыр тұрғызылды, буындары бар резеңке едендер алынып тасталды және тегіс плиталар төселді. |
|
|
4 |
Әлеуметтік-тұрмыстық жағдайлар |
Жатақханадағы қанағаттанарлықсыз жағдайлар: салқын бөлмелер, ұйықтайтын орындар санитарлық нормаларға сәйкес емес. |
Өткізілген тексеріс қорытындысы бойынша КПО Денсаулық сақтау бөлімімен бірлесіп, қызметкерлер үш орындық бөлмелерден жеке санитарлық тораптары бар таза және жайлы екі орындық бөлмелерге көшірілді. |
|
5 |
Бөлме Пилоттық қалашықтағы жүргізушілер бөлмесі (жүргізуші бөлмесі) жеткіліксіз. |
Тексеру қорытындысы бойынша ескі жүргізуші бөлмесі жақсартылған жағдайдағы жаңасына ауыстырылды. |
|
|
6 |
Басшылық пен қызметкерлердің өзара әрекеттесуі |
Жұмыс алаңдарында мердігер және қосалқы мердігер ұйымдардың кадр бөлімі өкілдерінің жоқтығы байқалды. |
Өндірістік қатынастар жөніндегі секцияның ұсынымы бойынша өтініштердің жиілеп кетуіне байланысты объектілердегі осы компаниялардан кадрлар бөлімі өкілдерінің кезекшілігі тағайындалды. Нәтижесінде басшылық пен қызметкерлердің арасында байланыс орнатылды: Еңбек ресурстары бөлімі және бухгалтерия. |
2023 жылдан бастап КПО өндірістік қатынастар бойынша жыл сайынғы форум өткізу туралы шешім қабылдады. Бұл форумның мақсаты өзара іс-қимылды жақсарту, өңірдегі қолайлы әлеуметтік атмосфераны және мердігерлік және қосалқы мердігерлік ұйымдардың ұжымдарындағы моральдық-психологиялық ахуалды қолдау болып табылады.
Есепті кезеңде ереуілге дейінгі жеті сценарий тіркелді, олар қақтығыстардың өсуіне (өршуіне) жол бермей, уақтылы оқшаулауға мүмкіндік алды. Уақытылы әрекет ету жаппай наразылықтың жағымсыз алғышарттарын болдырмауға мүмкіндік берді.
Өндірістік қатынастар секторы жүргізген талдау нәтижелеріне сәйкес, наразылықтың негізгі факторлары кері байланыстың болмауы, жекелеген мердігерлік ұйымдар басшылығының тартылған жұмыс күші мәртебесін бұрмаланған және дұрыс қабылдамауы, адамдардың күткеніне сәйкес келмейтін жалақының төмендігі болды.
Қауіпсіздікті қамтамасыз ету
Біздің қызметіміздің нәтижесінде Компания қауіпсіздігіне қатысты қатерлерді және оның әсерін азайту мақсатында біз бірқатар міндеттерді белгіледік, олардың нәтижелері төменде берілген.
25-кесте.Қауіпсіздікті қамтамасыз етудегі міндеттеріміз
|
2023 жылға қойылған міндеттер |
Орындалу статусы |
2023 жылғы міндеттерді орындау үшін жүзеге асырылған шаралар |
2024 жылға қойылған міндеттер |
|
КПО экспорттық құбырларына заңсыз қосылу жағдайларын болдырмау |
Орындалды |
Жабдықты ауыстыру және бағдарламалық жасақтаманы жаңарту SRS жалған позитивтердің санын азайтуға және қиын және қол жетпейтін жерлерде жүйенің сезімталдығын арттыруға мүмкіндік берді. |
Заңсыз кесуге жол бермеу мақсатында экспорттық құбыржолдарда таратылған оптикалық датчиктер жүйесінің жабдықтарын жоспарлы жаңартуды жалғастыру. |
|
Объектілердің барлық басшыларымен детекторлар мен рамаларды орнатуды келісу және бақылау-өткізу режимі кезінде қызметкерлердің объективтілігі мен қамтылуын арттыру үшін жабдықтарды сатып алу және орнату процесін бастау |
Орындалуда |
Тыныс алу ортасының детекторларын орнату туралы егжей-тегжейлі жобалау және принципті келісім әзірленді және бекітілді. Күтілетін бюджет жасалды. |
Бағдарламасын іске қосуға қажетті бюджеттік қаражатты сұрау және негіздеу. |
|
Күзет жұмыскерлерінің қауіпсіздіктің және адам құқықтарының ерікті қағидалары (ҚжАҚЕҚ) бойынша білімдерін жаңартуды жалғастыру және жаңадан қабылданатын жұмыскерлерді оқыту |
Орындалды |
2023 жылдың соңында күзет ұйымдарының 100 % жұмыскерлері аталмыш оқудан өтіп шықты. Қауіпсіздікті қамту шарттарының 100 %-ы ҚжАҚЕҚ оқытуды өткізу ережелерінен тұрады. |
Күзет жұмыскерлерінің қауіпсіздіктің және адам құқықтарының ерікті қағидалары (ҚжАҚЕҚ) бойынша білімдерін жаңартуды жалғастыру және жаңадан қабылданатын жұмыскерлерді оқыту |
|
Орындалуда |
2-кезеңді ҚБЖ жобасын қайта қарау КПО жобаларын іске асыру жөніндегі директораттың басқаруымен белсенді кезеңде. Дәл осы көлемге Экоорталық ҚБЖ объектісін жобалау кіреді. |
Мониторинг арқылы тартылған КПО директораттармен/бөлімдерімен өзара іс-қимылды қоса алғанда, ҚБЖ жобасын іске асыруды жалғастыру. |
|
Орындалды |
Үлкен Шаған МАС, ҚБЖ аяқталды. Жобаларға мемлекеттік ведомстводан тыс сараптаманың оң қорытындысы алынды. Тендер нәтижелері бойынша мердігер ұйыммен қосалқы пилоттық қалашықты жобалауға шарт жасалды. |
|
|
2023 жылдың маусым айының соңына дейін көліктерді өткізудің жай карталарын электрондық карталармен алмастыру процесін аяқтау. |
Орындалды |
Электрондық карталарды ауыстыру процесі белгіленген мерзімде сәтті аяқталды. Көлік құралдары үшін дербес рұқсаттамалар мен жеке рұқсаттамаларға электрондық өтінім беру процесі енгізілді. |
Сектордың бизнес-процестерін цифрландыру бойынша қол жетімділік пен есептілікті бақылау, материалдық құндылықтар тауарларын әкетуді есепке алуды цифрландыру жөніндегі жұмысты жалғастыру. |
Қауіпсіздікті қамтамасыз ету және өндірістік қатынастар бөлімі 2023 жылдың қорытындысы бойынша 1 374 ереже бұзушылықты тіркеді, 92 %-ы күкіртсутекке байланысты апат кезінде адамдарды құтқару стратегиясына қатысты болса, қалғандары тауарлық-материалдық құндылықтарды тасымалдау ережелеріне, КПО-да алкогольдік, есірткілік, психотроптық және уытқұмарлық заттарды (олардың баламаларын) қолдануға тиым салу туралы ереже КПО-да алып жүру қағидаларына және кен орны шекара периметрлерін бұзуға байланысты. Бұзушылықтардың айтарлықтай санын тіркеу H2S қорғау стратегиясын сақтамайтын адамдарды кен орны аумағына кіргізбеу бойынша жүргізіліп жатқан жұмыстың нәтижесінде анықталды.
Құқық қорғау органдарына жіберілген 11 өтінішті қоса алғанда, 27 ішкі қызметтік тергеу жүргізілді.
2023 ЖЫЛЫ КОМПАНИЯ 200 МЛН. АСТАМ ТЕҢГЕНІ ҚҰРАЙТЫН КПО ЖӘНЕ МЕРДІГЕР ҰЙЫМДАР АКТИВТЕРІН РҰҚСАТСЫЗ ШЫҒАРУ/АЛЫП КЕТУ ФАКТІЛЕРІН АНЫҚТАП, ОЛАРДЫ БОЛДЫРМАДЫ.
2023 жылы Компания 200 млн. астам теңгені құрайтын КПО және мердігер ұйымдар активтерін рұқсатсыз шығару/алып кету фактілерін анықтап, оларды болдырмады.
Қарашығанақ кен орнындағы өндірістік міндеттер және одан әрі кеңейту жобаларын іске асыру жөніндегі жұмыстар негізінен мердігер ұйымдардың көмегімен жүзеге асырылады. Қазіргі кезде Қарашығанақ жобасында қазақстандық мердігер және мердігерлердің астындағы ұйымдарда 23 мыңнан астам қызметкер жұмыс жасауда. Осыған байланысты, алға қойылған міндеттер мен өндірістік көрсеткіштердің сәтті орындалуы КПО және тартылған мердігер және қосалқы мердігер ұйымдардың ұжымдарында еңбек қатынастарының қаншалықты үйлесімді құрылғанына байланысты.
КПО өндірістік объектілерінің тұтастығын сақтай отыра, және Қарашығанақ кен орнындағы мердігер ұйымдардың жұмыскерлерін қоса алғанда, барлық жұмыскерлердің қауіпсіздігін қамтамасыз ете отырып, қауіпсіздік пен әлеуметтік тұрақсыздыққа әсер ететін кез келген ықтимал қауіп-қатерлерді азайту үшін барынша күш салады.
КПО қызметкерлеріне еңбек етуге лайықты жағдай қалыптастыруға және қолдауға, сондай-ақ Біріккен Ұлттар Ұйымының Адам құқықтары жөніндегі Конституциясы мен Конвенциясы бойынша адам құқықтарын сақтау шеңберінде мердігерлік ұйымдар персоналының еңбек жағдайларының деңгейін бақылауға ұмтылады.